حضرت آیت الله خامنهای:
سوال- آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب است و عدم شرکت حرام است؟
ج) شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعی، اسلامی و الهی است.
سوال- آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب عینی است یا کفایی؟
ج) واجب عینی است.
سوال- با توجه به اینکه زن جهت شرکت در انتخابات میبایست از منزل خارج شود آیا واجب است از شوهر اجازه بگیرد؟ و اگر شوهر به همسرش اجازه شرکت در انتخابات را ندهد یا رضایت نداشته باشد تکلیف زن چیست؟
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
سوال- آیا شرکت نکردن در انتخابات معصیت و گناه است؟
آری، ترک آن بدون عذر شرعی جایز نیست.
سوال- چرا شرکت در انتخابات لازم است؟
ج) همانطور که حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است و باید اینها را حفظ کنیم، رأی دادن نیز که مقدمه حفظ این موارد است واجب است. به عبارت دیگر مقدمه واجب نیز واجب است.
سوال- آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب عینی است یا کفایی؟
ج) شرکت در انتخابات برای همگان لازم و واجب است و واجب عینی میباشد.
سوال- آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب است؟
ج) شرکت در انتخابات برای همگان لازم و واجب است.
سوال- آیا عدم شرکت در انتخابات از نظر دینی اشکال دارد؟ اگر این گونه است انداختن رأی سفید چه حکمی دارد؟
ج) شرکت نکردن در انتخابات جایز نیست و اگر به شخص خاصی اعتماد نکردید میتوانید رأی سفید بدهید؛ ولی تا جایی که ممکن است رأی سفید ندهید
حضرت آیت الله جوادی آملی:
سوال- در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصل آزادی در انتخابات پذیرفته شده است؛ ولی رهبری مردم را ملزم میکند که در انتخابات شرکت کنند. آیا کسی که در انتخابات شرکت نمیکند، کار واجبی را ترک کرده است یا دستور رهبر، امر ارشادی است؟
تقویت نظام اسلامی با شرکت در انتخابات و مانند آن لازم است؛ لیکن هر فردی در انتخاب نماینده و رأی به کاندیدا آزاد است. البته رعایت مصالح نظام اسلامی و امت مسلمان لازم است.
حضرت آیت الله جعفر سبحانی:
سؤال- نظر شما در مورد شرکت در انتخابات چیست؟
ج) سرنوشت نظام اسلامی و کشور بستگی دارد که در انتخابات شرکت کنیم و به افراد متدین و ملتزم به اسلام و قوانین و توانا بر اداره کشور رأی دهیم. والله العالم
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری www.leader.ir، استفتائات جدیدی در مورد «احکام انتخابات» به روز رسانی و منتشر کرد.
معیارهای نامزد اصلح
س۸. به نظر معظم له معیارهای نامزد اصلح چه مواردی است؟
ج. با وجود شرایط قانونی، اهم معیارهای اصلح به شرح زیر است:
- تدیّن؛ تعهّد و خوشنامی؛ وفاداری به انقلاب و ایستادگی در راه آن؛ عزم، اراده و نفوذ ناپذیری در مقابل دشمن و افراد ناصالح؛ دارای برنامه و کفایت لازم؛ مرعوب نشدن در مقابل دشمنان؛ ساده زیستی و دوری خود و بستگان از اشرافی گری؛ مردمی و آشنا به درد مردم، خدمتگزاری؛ اعتقاد واقعی به راه امام راحل (ره)؛ تقید به مسائل اخلاقی نظیر پرهیز از معامله گری، رشوه و توصیه پذیری و توجه به منافع طبقات محروم جامعه؛ تثبیت مواضع عزت آفرین، صحیح، عاقلانه و حکیمانه انقلاب و نظام؛ پرهیز از اسراف یا هزینه از بیت المال یا اموال شبهه ناک در تبلیغات و غیر آن؛ پرهیز از طرح اموری که در اختیار آنها نیست؛ شناخت اولویتها و فوریتهای نظام و مردم و پرداختن به آنها؛
وظیفه شخص در صورت نشناختن نامزد اصلح
س۹. اگر اصلح را نشناسیم وظیفه چیست؟ از طرفی اگر تحقیق کنیم و به شخص اصلح نرسیم می توانیم در انتخابات شرکت نکنیم؟
ج. در تشخیص فرد اصلح می توانید از کسانی که به لحاظ تعهد دینی و بصیرت انقلابی مورد اعتمادند، کمک بگیرید و در هر صورت شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعی است.
لزوم حلالیت طلبی برای غیبت و تهمت در انتخابات
س۱۶. وظیفه اشخاصی که در جریان انتخابات، تخلفات تبلیغاتی از قبیل هتک حرمت اشخاص، تهمت، غیبت و مواردی از این قبیل را مرتکب شده اند، چیست؟
ج. درصورتی که حلالیت طلبیدن مفسده نداشته باشد باید از آنها حلالیت بطلبد و در صورت امکان جبران نماید مثلا گفته های خود را به هر کس که رسانده تکذیب کند.
حرام بودن درآمد ناشی از انتشار دروغ و شایعه در انتخابات
س۱۷. کسب درآمد ناشی از پخش دروغ و شایعه در فضای مجازی در ایام انتخابات چه حکمی دارد؟
ج. اینگونه کسب درآمد، حرام است.
رأی دادن در مسجد برای جنب و حائض
س۱۸. با توجه به اهمیت شرکت در انتخابات در مراحل مختلف و از سوی دیگر، مستقر بودن برخی صندوقهای اخذ رأی در مساجد، آیا رفتن به مسجد در حال جنابت و حیض، برای عملکردن به این وظیفه مهم سیاسی عبادی جائز است؟
ج. باید به مناطقی بروند که صندوق در غیر مسجد باشد.
رعایت حق الناس برای تبلیغات انتخاباتی
س۱۹. حکم شرعی چسباندن پوسترهای تبلیغاتی در مکانی که صاحب آن مکان راضی نیست، چیست؟ اگر باعث کثیفی نمای ساختمان یا آسیبزدن به آن شود، آیا فرد، ضامن است؟
ج. اگر عرفاً تصرف در مال او محسوب شود، حرام است و ضامن خسارات وارد شده میباشد.
وعده های خلاف واقع یا غیر قانونی نامزد انتخابات
س۲۰. اگر نامزد انتخابات در تبلیغات خود وعدههای نادرست و خلاف واقع یا وعدههایی خارج از توان و وظایف نمایندگی به مردم بدهد، آیا این کار جایز است؟
ج. نباید وعدههایی بدهد که توان انجام آن را ندارد و یا منع قانونی دارد.
انتشار دروغ درباره نامزدهای انتخابات
س۲۱. در جریان انتخابات، افراد در مجالس و سخنرانی ها، دانسته یا ندانسته، موضوعات مختلفی را به نامزدها نسبت می دهند؛ آیا بازگوکردن آنها شرعاً اشکال دارد؟
ج. اگر مطالب مذکور دروغ باشد یا اهانت به شخصی باشد شرعا جایز نیست.
حکم کوتاهی در انجام وظیفه انتخاباتی
س۲۲. آیا کوتاهی نکردن در امور اجرایی انتخابات یک وظیفه قانونی است، یا شرعاً نیز اشکال دارد؟
ج. کوتاهی در امور اجرایی انتخابات، خیانت در امانت محسوب شده و شرعاً جایز نیست.
کفاره شکستن سوگند شرعی نامزدهای انتخابات
س۲۳. آیا نمایندگانی که از انجام وظایف اصلی و قانونی خود کوتاهی می کنند و بر اساس سوگند اولیه خود عمل نمی کنند شرعاً باید کفاره بدهند؟
ج. اگر سوگند شرعی با شرایط آن محقق شده باشد، شکستن آن موجب کفاره می شود.
حکم چاپ و نشر آرم جمهوری اسلامی در تبلیغات انتخابات
س۲۴.آرم جمهوری اسلامی در بنرها و پوسترهای تبلیغاتی وجود دارد و ممکن است برخی بدون وضو به آن دست بزنند یا به آن بیاحترامی کنند؛ در چنین صورتی، چاپ و اشاعه آن چه حکمی دارد؟
ج. چاپ و نشر آرم جمهوری اسلامی ایران اشکال ندارد، ولی بر کسی که به دستش میرسد، لازم است احکام شرعی آن را رعایت نموده و بنا بر احتیاط واجب از بیاحترامی و نجسکردن و مسّ بدون وضوی آن خودداری کند.
حکم چاپ و نشر اسماء متبرکه در تبلیغات انتخابات
س۲۵. اگر اسم برخی از نامزدها از قبیل عبدالله که کلمه «الله» در آنها وجود دارد، در اوراق تبلیغاتی یا پوسترها چاپ شده، در اختیار مردم قرار گیرد، چه حکمی دارد؟
ج. مسّ لفظ جلاله بدون وضو جایز نیست، اگرچه جزئی از یک اسم مرکب باشد. ولی چاپ و نشر آن اشکالی ندارد.
دور انداختن اقلام و برگه های تبلیغاتی دارای اسماء متبرکه
س۲۶. آیا لازم است هنگام انتخابات، مأموران شهرداری پس از گردآوری برگههای تبلیغاتی آنها را بهخاطر داشتن اسماء متبرکه یا آیات قرآن بررسی کنند؟ آیا میتوانند آنها را به سطل زباله بیاندازند؟
ج. فحص و بررسی لازم نیست و تا زمانی که وجود اسماء جلاله یا آیات قرانی در آنها احراز نشود، انداختن آن در سطل زباله اشکال ندارد.
از بین بردن اقلام و برگه های تبلیغاتی دارای اسماء متبرکه
س۲۷. اگر کارگر شهرداری بعد از گردآوری کاغذها و اوراق انتخاباتی یقین داشته باشد که در لابهلای آنها اسماء متبرکه یا آیات قرانی وجود دارد، در این صورت چه وظیفهای دارد؟ آیا باید آنها را جدا کند؟
ج. جدا کردن اسماء متبرکه لازم نیست و میتوانند همه آنها را یکجا به وسیله آب تبدیل به خمیر کنند.
اسراف در تبلیغات انتخاباتی
س۲۸. آیا چاپ گسترده اوراق تبلیغاتی که اکثراً بدون مطالعه در معابر رها شده، یا سر از سطل زباله در می آورند، جایز است؟
ج. تبلیغات انتخاباتی مطابق قوانین اشکالی ندارد ولی باید از روش هایی استفاده نمایند که اسراف در آن رخ ندهد.
فعالیت انتخاباتی کارمند در ساعات اداری
س۲۹. اگر کارمند دولتی در وقت اداری به انجام اموری از قبیل تبلیغ برای نامزد دلخواه خود بپردازد، جایز است؟
ج. در ساعات اداری باید طبق مقررات اداری به انجام وظایف محوله خود بپردازد و برای فعالیت های غیر مرتبط مطابق قوانین مرخصی بگیرد.
نظرسازی و انتشار نظرسنجی دروغین در انتخابات
س۳۰. انتشار هرگونه نتایج نظرسازی و نظرسنجی کاذب درباره انتخابات و نامزدهای انتخابات چه حکمی دارد؟
ج. دروغ و فریب و تقلب در انتخابات، جایز نیست.
خودستایی و غرور در تبلیغات نامزدهای انتخاباتی
س۳۱. آیا تبلیغِ نامزدها درباره مهارتها و توانایی هایشان، خودستایی و غرور محسوب میشود؟
ج. خودستایی و غرور از صفات رذیلهای است که انسان بهخاطر هوای نفس به دنبال آنها است تا فخرفروشی کند اما بیان مهارتها و تواناییها اگر برای روشنگری بوده باشد، اشکالی ندارد.
ریا در تبلیغات نامزدهای انتخاباتی
س۳۲. آیا نامزدها مجاز هستند برای روشنگری در انتخابات و کسب رأی رفتارها و کارهای خداپسندانه خود را بازگو کنند؟ آیا این کار ریا محسوب نمیشود؟
ج. اعمال ریاکارانه زمانی صدق میکند که هدف انسان، نشاندادن دینداری خود به دیگران باشد؛ اما اگر با اهداف مقدس، اعمال خود را بازگو کند، ریا محسوب نمیشود.
اجازه شوهر برای نامزدی زنان در انتخابات
س۳۳. نامزدی زنان در انتخابات مجلس یا شوراها، درصورتیکه شوهر او راضی نباشد، چه حکمی دارد؟
ج. شرکت در انتخابات برای بانوانی که شرایط لازم را دارند منوط به اجازه شوهر نیست، لکن در صورتی که نامزدی در انتخابات بر ایشان متعین نباشد باید از انجام اموری که موجب تضییع حق شوهر میشود اجتناب کنند.
بیان اندیشه های نادرست، اشتباهات سیاسی و فساد مالی نامزدها در انتخابات
س۳۴. آیا در مناظرات تبلیغاتی یا سخنرانیهای عمومی بیان اندیشههای نادرست نامزدها یا اشتباهات سیاسی یا فساد مالی آنها جایز است؟ اگر با قصد روشنگری افکار عمومی باشد، چه حکمی دارد؟
ج. در صورتیکه برای شناخت آنها لازم باشد و قصد هتک و اهانت نباشد، مانعی ندارد و گفتن نکات منفی در چارچوب قانون مانع ندارد.
انتقاد نامزدها از عملکرد مسئولان در انتخابات
س۳۵. آیا انتقاد نامزدها در تبلیغات انتخاباتی از عملکرد مسئولان قبلی شرعاً اشکال دارد؟
ج. بیان ضوابط و شرایط و نقدکردن دیگران جهت روشنشدن اذهان، مانعی ندارد ولی باید از هتک حرمت و تهمت و توهین اجتناب نمود.
تخریب غیر مستقیم عملکرد نامزد دیگر در انتخابات
س۳۶. اگر تعریف نامزدی از برنامه خود بهصورت غیرمستقیم باعث تخریب عملکرد نامزدهای دیگر شود، اشکال دارد؟
ج. نقدکردن مستقیم یا غیرمستقیم دیگران برای روشنشدن اذهان مانعی ندارد.
وظیفه مردم در قبال انتشار دروغ و شایعه در انتخابات
س۳۷. افراد عادی و عموم مردم در قبال شایعات و مطالب دروغی که در فضای مجازی پخش و منتشر می شود، چه وظیفهای دارند؟
ج. وظیفه امر به معروف و نهی از منکر به عهده همه افراد جامعه می باشد و باید از شایعات و مطالب دروغ جلوگیری کرد.
تخلف از قوانین جمهوری اسلامی در انتخابات
س۳۸. تخلف از قوانین و مقررات جمهوری اسلامی در مسائل مربوط به انتخابات چه حکمی دارد؟
ج. مخالفت با قوانین برای هیچکس و در هیچجا جایز نیست.
حکم عدم شرکت در انتخابات به جهت عملکرد مسئولان
س۳۹. آیا ضعف و سستی برخی از مسئولان در اداره کشور را می توان دلیل شرکتنکردن در انتخابات قرار داد؟
ج. خیر، دلیل مذکور مانع از عمل به وظیفه شرعی نمی باشد.