گپ دوستانه

رئیس‌جمهور از وحدت و آشتی ملی می‌گوید. او روز ۲۵ دی ماه در بخشی از سخنانش در جلسه هیئت دولت گفت: «بیایید این مشکلات یک هفته و ۱۰روز را مقدمه کنیم و این غم و مشکلات بزرگ را به یک تصمیم بزرگ تبدیل کنیم. آن تصمیم بزرگ، آشتی ملی است. بیایید همه با هم آشتی کنیم. کینه‌ها را از دل برداریم، این انتخابات، ۲۲‌بهمن و روز‌های آینده قدم اول این حرکت باشد.»
این سخنان البته ظاهر زیبایی دارد، اما مرور مواضع رئیس‌جمهور در همین ماه‌های اخیر چندان رنگ و بوی آشتی ندارد و حتی بیشتر به چاشنی‌های انفجاری می‌ماند!

علیه قوه قضائیه
خبرگزاری فارس می‌نویسد: رئیس‌جمهور ۱۹آبان ماه سال جاری یعنی تنها چند ساعت تا شروع پرحاشیه گران کردن بنزین توسط دولت در جمع مردم یزد تصریح کرد: «اینکه چند نفر را به دادگاه کشانده و تبلیغ مبارزه با فساد شود، بدانید که سرِ مردم کلاه نمی‌رود...»

این سخنان در زمانی مطرح شد که برخی از نزدیکان دولت، چون حسین فریدون، برادر رئیس‌جمهور به اتهام اخذ رشوه به پنج سال حبس قطعی و ردمال به مبلغ ۳۱میلیارد تومان محکوم شده، پرونده شبنم نعمت‌زاده دختر محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت دولت یازدهم نیز به اتهام «احتکار دارو» در حال رسیدگی است، پوری حسینی رئیس سازمان خصوصی‌سازی نیز به اتهام خصوصی‌سازی‌های بدون ضابطه و افسارگسیخته در بازداشت به سر می‌برد و صحبت‌هایی از دستگیری پیوندی رئیس سازمان هلال احمر و از نزدیکان روحانی نیز به گوش می‌رسد. اما این تنها سخنان حاشیه‌دار روحانی در میدان امیر چخماق یزد نبود، روحانی در ادامه سخنرانی پرحاشیه خود بیان داشت: «یک عده آدمی که نه اخلاق و نه ایمان دارند و نه با منافع ملی آشنا هستند چنین می‌گویند که پارسال ۱۸ میلیارد دلار گم شده است!... مردم بدانند در این دولت یک ریال یا یک دلار گم نخواهد شد و آن در دوران دیگری بود که میلیارد‌ها دلار گم می‌شد و هنوز هم پیدا نشده است، بنابراین راه را اشتباه نروید... از قوه قضائیه که با فساد‌های میلیونی و میلیارد تومانی برخورد می‌کند می‌خواهم که مبارزه با فساد میلیارد دلاری را هم برای مردم توضیح دهد... اینکه هنوز بعد از گذشت چند سال برای ما روشن نیست آقایی که ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون پول مردم را خورد و او را دستگیر کرده و حتی حکم اعدام هم برایش صادر شد و اکنون در زندان است الان، این پول کجاست و چه کسانی مسئول هستند و چرا آن‌هایی که در این زمینه نقش داشتند برای مردم توضیح نمی‌دهند.»

بگم‌بگم‌های روحانی
نگاه رایج روحانی در سخنرانی‌اش در روز پرحاشیه یزد تمامی نداشت، او در ادامه سخنرانی خود بیان داشت: «می‌خواهم نهاد‌هایی که بیش از ۷۰۰ میلیون دلار بدهکارند به مردم توضیح داده شود و در همه این زمینه‌ها از وزیر نفت می‌خواهم که این آمار و ارقام را برای مردم روشن کند، همچنین رئیس بانک مرکزی را مسئول می‌کنم تا پرونده ۲ میلیارد دلاری را به مردم گزارش کند و از دستگاه‌های نظارتی نیز می‌خواهم که سرنوشت ۹۴۷ میلیون دلار را برای مردم روشن کنند.»
این سخنان روحانی هیچ گاه با افشاگری دقیق یا سپردن پرونده‌ها به قوه قضائیه همراه نشد.

نسبت رفتار خود با دیگران
ساعاتی پس از این سخنرانی روحانی در جلسه شورای اداری استان یزد باز هم همین تاکتیک را اجرا کرد و بیان داشت: «بعد از انتخابات چهار سال باید آتش‌بس اعلام شود، در زمان جاهلیت هم که همه باهم جنگ و درگیری داشتند، چهار ماه، ماه حرام بود و جنگ تعطیل می‌شد، اما گویا در کشور ما، ماه حرام هم نداریم.»
مقایسه با عصر جاهلیت جالب توجه بود، اما مهم‌تر آن بود که این خود روحانی و حامیان و دولتمردان او بودند که همچنان نیز به برخی مسئولان کشور به چشم رقیب انتخاباتی نگاه می‌کردند تا جایی که وقتی محمدباقر قالیباف برای انتخابات ثبت‌نام کرد، دولتی‌ها به رغم منع قانونی برای دخالت جناحی در انتخابات، علیه او موضع گرفتند.

شنود؛ اسم رمز ادعایی برای پرت کردن حواس مردم
برهم زدن امنیت روانی مردم در سفر رئیس‌جمهور به کرمان هم ادامه یافت. فردای همان روز سخنرانی در یزد، روحانی در مراسم افتتاح طرح‌های اقتصادی استان کرمان بدون در نظر گرفتن عدم ارتباط سخنانش با موضوع مراسم، گفت: «هر کس نقصی دارد و اگر شما در زندگی کسی شنود بگذارید، در نهایت در زندگی آن فرد خطا پیدا می‌کنید... خداوند ستارالعیوب است و چرا با پول مردم دستگاهی خریده می‌شود و سپس آن دستگاه را در زندگی و کار آنان می‌گذارند و اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند، این راه نیست و نباید مردم را آزار دهیم و بر مبنای اخلاق اسلامی با هم رفتار کنیم و عیب‌ها را بپوشانیم که البته این به معنای عدم‌برخورد با جنایتکار و فاسد نیست. وقتی پرونده هست رسیدگی می‌کنیم، اما یک زمانی می‌خواهیم پرونده بسازیم و رسیدگی کنیم که این بد است.»

بی‌اطلاعی عجیب و خنده‌های عجیب‌تر روحانی
دو سه روز بعد از این سخنان، دولت ناگهان و بدون زمینه‌سازی عمومی قبلی، دست به سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن زد و جامعه را با یک شوک خبری و روانی مواجه کرد. خود این بی‌تدبیری رسانه‌ای دولت به حد کفایت متناقض با سخنان روحانی در دعوت به آشتی ملی است، اما چند روز بعد، روحانی در اظهاراتی عجیب، مدعی شد که از زمان سهمیه‌بندی بنزین نه تنها مطلع نبوده، بلکه اساساً گفته بوده که به من زمان اجرا را نگویید! این سخنان روحانی که با خنده‌های عجیب او همراه بود، انتقادات بسیاری را موجب شد و باری دیگر فضای روانی جامعه را به هم ریخت.

شورای نگهبان؛ سیبل جدید تفنگ روحانی
با شروع دی ماه فضای اعتراضی آذر ماه نیز مجدداً رو به آرامش می‌گذاشت که خبر شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی همه را شوکه کرد و در ادامه آن نیز آن حضور ده‌ها میلیونی در شهر‌های مختلف آرامش نهایی را برای کشور به ارمغان آورد، اما روحانی باز هم نتوانست از ظرفیت مشروعیت مدنی دولت استفاده کند و تنها پس از چند روز از ترور سردار ایرانی توسط امریکا و غم حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی پیکان حملات خود را به سمت شورای نگهبان نشانه رفت، هر چند این اظهارات در چارچوب وظایف شخص رئیس‌جمهور و دولت نبود، اما دخالت در وظایف قانونی نهاد‌ها و قوای دیگر جزئی از نطق‌های روحانی است.

رئیس‌جمهور در دی ماه و پس از ۱۰ روز پرحادثه در کشور بیان داشت: «همه آن‌هایی که در این انتخابات نقش دارید از شما خواهش می‌کنم، آن جایی که روشن است تا صلاحیت فردی رد شود، آن را رد کنید، اما آن جا‌هایی که نامشخص است یا احتمالات ضعیف است، مردم را ناراحت نکنید، به مردم نگوییم که در برابر یک صندلی مجلس ۱۷نفر، ۱۷۰یا هزارو ۷۰۰ نفر کاندیدا هستند، ببینیم از چند جناح هزارو ۷۰۰ نفر کاندیدا هستند؟ ۱۷نفر از چند جناح، از یک جناح؟ اینکه انتخابات نمی‌شود. مثل اینکه در مغازه‌ای از یک جنس، ۲هزار عدد وجود داشته باشد. مردم تنوع می‌خواهند. بگذارید در میدان انتخابات همه احزاب و گروه‌ها شرکت کنند، قطعاً ضرر نمی‌کنید. با یک جناح نمی‌شود کشور را اداره کرد. کشور متعلق به همه است. اگر تمام ۸۳میلیون متحد باشیم و یک نفر مخالف، باید تلاش کنیم آن یک نفر را هم جذب کنیم. یک نفر مخالف هم برای ما زیاد است در حالی که شما یک جناح و جمعیت بزرگ را مخالف می‌کنید. باید حواسمان را جمع کنیم.»

تذکر ۶ سال پیش
مدل عصبانیت روحانی پیش از این مورد تذکر قرار گرفته بود. محسن رضایی در مناظرات انتخاباتی سال۹۲ گفته بود که اگر بخواهد با این عصبانیت و داد و بیداد کردن سکان کشور را دست بگیرد خدا رحم کند به این کشور!
حال ما باید حسن روحانی را به آشتی ملی دعوت کنیم؛ دعوت به اینکه کمتر فضای روانی جامعه را دستخوش به هم ریختگی و تفرقه کند.

کدام مصوبه تنش‌زا؟!
روز گذشته هم حسن روحانی در جلسه هیئت دولت بر حرف خود مبنی بر عدم ایجاد تنش در جامعه تأکید کرد: «اگر کسی در کشور می‌خواهد اقدامی انجام دهد که با قدرت ملی کشورمان سازگار نیست، حتماً مسئول است و باید در برابر مردم پاسخگو باشد. اگر کسی کلام، سخن و مصوبه‌اش به یک تنش غیرضروری تبدیل شود، باید به مردم پاسخگو باشد.».

اما رئیس جمهور در ادامه همین سخنان، از طعنه و کنایه به شورای نگهبان دریغ نمی‌ورزد: «بدون تردید تنها عامل ایجاد چنین شرایطی وجود فضای رقابتی است و مردم باید به سلامت، امنیت و رقابتی بودن انتخابات اطمینان داشته باشند... اگر توصیه و نصیحت به دیگران مورد رضایت آن‌ها نیست، اما به وزارت کشور، استانداران، فرمانداران و مردم عزیز توصیه می‌کنم اهمیت انتخابات را مدنظر قرار داده و با قوت به پای صندوق آرا بیایند. همه باید بدانند که بالاتر از مردم و بالاتر از قانون نداریم. هیچ نهادی مقدس نیست، مگر اینکه در چارچوب قانون و خواست مردم حرکت کند. این‌ها برای ما روشن است.»

روحانی در شش سال گذشته، بار‌ها و بار‌ها از لزوم وحدت و همدلی حرف زده، اما در عمل طوری پیش رفته که جز ایجاد تنش نتیجه‌ای در برنداشته است، بعضاً حتی همچون همین سخنرانی دیروزی در نقد سخن تنش‌زا گفته، ولی چند دقیقه بعد سراغ طعنه زدن به دیگران رفته است. از سویی تأکید روحانی بر «مصوبه تنش‌زا» و لزوم پاسخگویی به مردم در صورت داشتن چنین مصوبه‌ای، خاطرات افزایش قیمت بنزین و تنش و آشوب و اغتشاشات بعد آن را به ذهن متبادر می‌کند. عجیب است که در حالی که فقط کمی بیش از دو ماه از اغتشاشات بنزینی آبان ماه گذشته، روحانی از لزوم پاسخگو بودن به مردم در صورت داشتن مصوبه تنش‌زا می‌گوید! تناقض در سخنان او به حدی رسیده که عملاً به موضع‌گیری روحانی علیه خودش تبدیل شده است. گویا مشاوران روحانی آنقدر مشغول جدل‌های توئیتری و غیرتوئیتری با نهاد‌های دیگر هستند که اعتنایی به این تناقضات آشکار ندارند.